رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی تشریح كرد:
بی رغبتی جوانان ۱۸ تا ۲۴ سال برای تحصیل در دانشگاه
به گزارش المور، رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی ضمن اشاره به بی رغبتی جوانان ۱۸ تا ۲۴ سال برای تحصیل در دانشگاه، به تشریح علل این پدیده اجتماعی و ارتباط مستقیم آن با مقوله اشتغال در سالهای اخیر پرداخت.
به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، تامین اشتغال دانش آموختگان یکی از موضوعات مهم و حیاتی در جوامع امروزی است چونکه نیروی تحصیلکرده و تخصصی، نقش کلیدی در بهبود وضع بازار کار و پیشرفت صنایع مختلف ایفا می کند.
نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی یکی از چالش های مهم اقتصادی و اجتماعی است که عوامل مختلفی همچون متناسب نبودن مهارت های آموزشی و نیاز بازار، رکود اقتصادی، افزایش رقابت برای مشاغل تخصصی و محدودیت فرصت های شغلی در بعضی حوزه ها در آن نقش دارند.
طبق آخرین داده های مرکز آمار، بررسی نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر فارغ التحصیل آموزش عالی در پاییز ۱۴۰۳، نشان میدهد ۱۱.۱ درصد از جمعیت فعال فارغ التحصیل آموزش عالی، یعنی۸۴۰ هزار و ۶۱۲ نفر بیکار بوده اند. این نرخ در میان زنان نسبت به مردان و در نقاط روستایی نسبت به نقاط شهری بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات این نرخ نشاندهنده کاهش ۰.۳ درصدی در پاییز ۱۴۰۳ نسبت به فصل مشابه سال قبل است.
علی باقر طاهری نیا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباب وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان و نیازسنجی بازار کار برای کاهش این نرخ بیکاری، توضیح داد: اگر بخواهیم نیاز بازار کار و جامعه را محاسبه نماییم و بر طبق آن نیاز دانشجو تربیت نماییم این صرفاً برای رشته ها و حوزه هایی است که از محل منابع دولتی تحصیل می کنند.
وی اضافه کرد: بطور روشن اگر می خواهیم دانشجو در دوره های روزانه بپذیریم بطور قطع باید پیش از آن پیش بینی کرده باشیم که جامعه چه تعداد نیروی انسانی نیاز دارد و اعتباراتی که دولت برای دانشجوی روزانه اختصاص می دهد توجیه داشته باشد اما سوال این است که چه تعداد از دانشجویان ما با هزینه شخصی خود تحصیل می کنند.
معاون وزیر علوم اظهار داشت: افرادی که با بودجه شخصی خود تحصیل می کنند لزوما به این صورت نیست که قبلا برآورد کرده باشند جامعه به کدام تخصص نیاز دارد یا ندارد؟ اگر قسمتی از جامعه ما برای دانش عمومی خود دوست دارد در رشته حقوق تحصیل کند و هزینه را خود پرداخت می کند آیا منطقی است که اجازه ورود به آنها ندهیم و امکان تحصیل را از آنها بگیریم؟
وی اشاره کرد: اگر می خواهیم نیروی انسانی برای اشتغال مشخص و برای تامین نیروی کار مورد نیاز دولت تربیت نماییم باید در بخشهایی هزینه نماییم که قبل از این توجیه شده باشد اما اگر قسمتی از جامعه بدنبال پیشرفت دانش و فرهنگ عمومی هستند و با هزینه شخصی خود می خواهند تحصیل کنند به نظر من سیاست باید آنجا گونه دیگری باشد.
طاهری نیا اظهار داشت: بدین سبب ما باید دو سیاست داشته باشیم؛ نخست سیاست ما برای پذیرش دانشجو در عرصه هایی که از منابع عمومی و دولتی تحصیل می کنند دقیقا باید نسبت مستقیم با نیاز جامعه داشته باشد. سیاست دوم برای آن بخش از جامعه که برمبنای علایق و تمایلات شخصی دیگری دنبال تحصیل هستند فرصت را از آنها نگیریم.
وی اضافه کرد: در بحث اشتغال دانش آموختگان، معتقدیم دانش آموخته دانشگاه برای داشتن شغل باید مهارت کافی هم داشته باشد. اما تنها داشتن مهارت کافی نیست بلکه باید بازار کار ظرفیت و کشش ضروری جهت جذب نیروی کار را داشته باشد.
طاهری نیا اشاره کرد: در فضایی که کسب وکار رونق دارد؛ تقاضا برای نیروی کار فراوان است در آن شرایط دانش آموخته دانشگاهی کار پیدا می کند اما در فضای رکود اقتصادی ماهرترین دانشجو هم برای اشتغال با مشکل خواهد داشت.
۷۰ درصد دانشجویان، شهریه پرداز هستند
وی بیان کرد: سهم گروه دانشجو غیر شهریه پرداز از مجموع سه میلیون ۵۰۰ هزار نفر نزدیک به ۷۰ درصد است و حتی دانشجویان روزانه ما هم به صورتی شهریه پرداز است چونکه متعهد به خدمت بعد از پایان تحصیلات خود خواهد بود.
معاون وزیر علوم با تأکید بر این که با دانشگاه پرتعداد و کم کیفیت مخالف است، اظهار داشت: به عنوان کارشناس حوزه سیاست گذاری آموزش عالی با توسعه کمی دانشگاه های بی کیفیت مخالف هستم و محکم و قاطعانه هم می گوییم که سبد دانایی جامعه باید تقویت شود، باید نسبت دانش آموخته دانشگاهی به کل جمعیت حفظ شود، بایستی ظرفیت تحصیل علاقه مندان به تحصیل در دانشگاهی که خودشان هزینه می کنند را فراهم نماییم.
وی اشاره کرد: دفاع از داشتن دانشگاه بیشتر، دانشجوی بیشتر به مفهوم دفاع از دانشگاه بی کیفیت نیست بلکه به مفهوم توسعه عدالت آموزشی در کشور، به مفهوم تسهیل دسترسی بیشتر به آموزش است.
تنظیم گری در بعضی رشته ها بر عهده دولت است
معاون وزیر علوم در بخش دیگری از گفت و گو با ایرنا، درباب توزیع نامتوازن رشته های تحصیلی در دانشگاه ها اظهار داشت: یکی از مسایل مهم آموزش عالی کشور، مدیریت توزیع ظرفیتهای پذیرش دانشجو است.
وی اضافه کرد: بطور طبیعی وزارت علوم در راس پاسخگویی به نیاز جامعه، تربیت نیروی انسانی، توسعه عدالت آموزشی قرار دارد و برای سیاستهای جامع خود ظرفیت اصلی در دانشگاه ها فراهم می آورد و به همین خاطر در بعضی رشته ها اساسا پذیرش و تنظیم گری تابع تقاضای بازار است وقتی بازار به مهندس بیشتری نیاز داشته باشد استقبال برای رشته های مهندسی بیشتر خواهد بود و در نتیجه تنظیم گری برای برخی رشته ها تابع بخش خصوصی و دولتی است.
رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی اشاره کرد: تنظیم گری در بعضی رشته ها تابع حمایت دولت می باشد بعنوان مثال در عرصه علوم پایه اگر دولت مداخله و حمایت نکند پذیرش دانشجو در آن رشته ها انگیزه دیگری از سمت بازار و جامعه نخواهد داشت به همین خاطر وزارت علوم، میانجیگری کرده است و در این زمینه مداخله موثر و مثبت انجام داده است.
وی اضافه کرد: با تعریف بورس های پیوسته دکتری، پرداخت شهریه به رتبه های برتر مثل فیزیک و زیست شناسی، فلسفه و ادبیات که تقاضای بیرون از جامعه برای آنها وجود ندارد اما نیاز کلان فرهنگی، علمی و آموزشی دولت و وزارت علوم است و با هزینه در این بخش ها از آنها حمایت می کند.
طاهری نیا توضیح داد: برخی رشته های علوم پایه مثل فیزیک و ریاضی مانند حساب بانکی است که باید همیشه موجودی آن به اندازه ای قابل اعتنا باشد که بتوانیم از آن استفاده نمائیم.
موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، مرجع انتشار وضعیت اشتغال دانش آموختگان
وی درباره ی نحوه رصد اشتغال دانش آموختگان هم اظهار داشت: رصد وضعیت دانش آموختگان ماموریتی است که از حدود ۱۰ سال پیش به موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی واگذار شده است و معتبرترین آمار درباب اشتغال دانش آموختگان را باید از این موسسه بخواهیم.
معاون وزیر علوم اظهار داشت: موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی در تعامل با شبکه فرا دستگاهی مثل حوزه وزارت کار، سازمان مالیاتی، سامانه رفاه ایرانیان، بخش خصوصی و اصناف اطلاعات را جمع آوری می کند و داده هایی که اعلام می کند آمار حداقلی یقینی قطعی دانش آموختگان شاغل است و هنگامی که گفته می شود ۵۱ درصد دانش آموختگان، شاغل هستند افرادی را شامل می شوند که با کد ملی، آمار ثبتی و دقیق محل اشتغال، میزان درآمد آنها مشخص است و در بانک اطلاعاتی ما وجود دارد.
وی اضافه کرد: باید توجه داشته باشیم ممکنست تعدادی از فارغ التحصیلان ما شاغل باشند اما در بانک اطلاعاتی داده ای از آنها وجود نداشته باشد، بدین سبب شاغل مورد نظر ما همان شاغل مودرنظر وزارت کار است که بیمه پرداز است، محل کار و درآمد مشخص دارد و حقوق بگیر است.
دانش آموختگان کشور مهارت و دانش کافی دارند
معاون وزیر درباب نحوه محاسبه اشتغال دانش آموختگان هم اظهار داشت: در سنوات گذشته آمار اشتغال دانش آموختگان را هر چهار سال یک دفعه اعلام می کردیم چونکه فارغ التحصیل اگر مرد باشد باید دوره دو ساله سربازی را سپری کند و سپس پروسه اشتغال که آزمون و استخدام را هم بگذراند برای همین منظور هر چهار سال یک دفعه نرخ اشتغال دانش آموختگان را منتشر می کردیم اما بتازگی آنرا به دو سال کاهش دادیم.
وی اضافه کرد: پیش بینی می نماییم که با کاهش دوره انتظار اشتغال، درصد اشتغال هم سیر نزولی داشته باشد که نباید نگران باشیم چونکه فرد ممکنست در سال بعد وارد بازار کار شود.
طاهری نیا اشاره کرد: برای اشتغال دانش آموختگان باید بطور موازی دو خط را پیگیری کنیم؛ یک دانشجویی با دانش و مهارت بالا و به روز تربیت نماییم دوم این که بازار ظرفیت جذب این دانش آموخته را داشته باشد.
وی بیان کرد: خیلی از دانش آموختگان ما در بازار کار کشورهای دیگر مشغول بکار می شوند که این نشان از مهارت و دانش کافی آنها دارد و این مساله برخی اظهارنظرها که مدعی هستند دانش آموختگان مهارت کافی ندارند را زیر سوال می برد.
آموزش عالی، متولی ایجاد شغل نیست
رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی اظهار داشت: آموزش عالی و دانشگاه، متولی تامین شغل برای دانشجو نیست بلکه متولی تربیت دانشجوی ماهر است و برای این کار اقدامات خوبی انجام شده است.
وی اضافه کرد: یکی از برجسته ترین اقداماتی که پشتوانه خوبی برای وزارت علوم شمرده می شود، احکامی است که در برنامه هفتم توسعه پیش بینی شده است. بر طبق این برنامه، وزارتخانه های علوم و بهداشت مکلف هستند برنامه درسی دانشجویان را به شکلی بازبینی کنند که هر دانشجو در آخر تحصیل به مهارتی در رابطه با رشته تحصیلی خود و متناظر با نیاز بازار کار هم رسیده باشد تا نه فقط شاغل باشد بلکه شغل وی متناسب با تحصیلات دانشگاهی او باشد.
طاهری نیا گفت: در همین برنامه هفتم توسعه، در ادامه رکنی که مربوط به آموزش مهارتی است تأکید گردیده است که وزارت علوم بخشنامه اجرائی آموزشی مهارتی را تهیه نماید و در هیئت دولت به تصویب برساند. وزارت علوم این کار را انجام داده و برنامه اجرائی را تنظیم کرده که برمبنای آن برنامه اجرائی تقسیم کار ملی اتفاق افتاده است.
وی اشاره کرد: آموزش مهارتی، وظیفه اول وزارت علوم است ولی همه وظیفه به وزارت علوم باز نمی گردد و به جهت اینکه آموزش مهارتی خوب اتفاق بیفتد دستگاه های اجرائی و دولتی و بخش خصوصی هم باید کمک کنند.
معاون وزیر علوم اظهار داشت: به جهت اینکه دانشجو میدان واقعی کار را ببیند نیاز داریم که کارفرمای بخشی خصوصی و دولتی استقبال کنند و دانشجو را بپذیرند. بدین سبب با اجرای برنامه هفتم توسعه که تکلیف قانونی وزارت علوم است و با تقسیم کار ملی بین دستگاهها، آموزش مهارتی به شکلی اتفاق می افتد که دانشجو در دوران تحصیل به موازات دروس نظری که سپری می کند دوره کارآموزی و کارورزی را به شکلی سپری می کند که پایان تحصیل هم دانش تخصصی و هم مهارت کافی در رابطه با دانش تخصصی را داشته و امیدواریم فضای بازار و رونق کسب وکار هم آمادگی داشته باشد تا این دانشجوی با مهارت مشغول کار شود.
ارتباط مستقیم بی میلی جوانان برای تحصیل در دانشگاه و مقوله اشتغال
طاهری نیا با اشاره به کاهش اقبال به تحصیل در دانشگاه ها طی سالیان اخیر اظهار داشت: جمعیت مورد مطالعه برای تحصیل در دانشگاه بین ۱۸ تا ۲۴ سال است، این جمعیت در سالیان اخیر تمایلی برای ورود به دانشگاه ندارند.
وی اضافه کرد: نکته مهم درباب اقبال اندک طیف سنی ۱۸ تا ۲۴ سال برای تحصیل در دانشگاه ها این است که انتظار خانواده ها و واجدان شرایط تحصیل در دانشگاه از تحصیل، گاهی لزوما اشتغال بود و وقتی این انتظار تامین نشود انگیزه تحصیل از دست می رود بدین سبب پیوند مستقیمی با موضوع اشتغال دارد.
معاون وزیر علوم بیان کرد: نکته دوم این است که گاهی برخی افراد بواسطه این که به شغلی دست پیدا کردند انگیزه ای برای ادامه تحصیل ندارند. ما در خانواده ها شاهد می باشیم بین شغلی که در دسترس دارند و تحصیل در دانشگاه ترجیح می دهند شغل داشته باشند تا تحصیل در دانشگاه.
وی اضافه کرد: در خیلی از دانشگاه های دنیا هم وقتی دانشجو در دوران تحصیل کاری در رابطه با دانش و مهارت پیدا می کند انگیزه برای ادامه تحصیل ندارد و به اشتغال روی می آورد مجموع این کار به نفع جامعه است که هر کسی متناسب با توانمندی و مهارت جایی که دوست دارد و موثرتر است حضور داشته باشد ضرورتی ندارد که بر طبق سازماندهی که داریم حتما دانشجو باشد.
منبع: almur.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران المور در مورد این مطلب