انحصار، دلار و دلال، مثلث بحران بازار خودرو در ایران!
به گزارش المور، در حالی که صنعت خودرو با زیان روبرو شده است، تولیدکنندگان خودرو می توانند به جای ساخت خودرو های ناکارآمد با هزینه بالا، به واردات خودرو و تولید قطعات آن متمایل شوند. حتی در صورت مواجهه با زیان، انتخاب بهتری است که فعالیت خویش را متوقف کرده و سرمایه های خویش را در بانکها سرمایه گذاری کنند تا به همان کارگر خود سود پرداخت کنند!
به گزارش المور، طی چهل و چند سال گذشته، بنای خیلی از صنایع در ایران کج نهاده شد. صنعت خودروسازی اما، بعنوان دومین صنعت بزرگ ایران (پس از نفت)، احیانا بیشتر از بقیه صنایع در پس لرزه های اقتصادی جراحت دید و حال، تحریم و ممنوعیت واردات خودرو، افزایش نرخ ارز و مسدود شدن حساب های بانکی، مدیریت دولتی و همینطور انحصار ناشی از تعرفه های وارداتی بعنوان معمارانِ این بنای کج و معوج حدودا برای بخش بزرگی از جامعه شناخته شده هستند، غافل از آنکه این، همه ماجرا نیست.
اقتصاد ۲۴ در گزارشی نوشت: فساد و انحصار؛ دو واژه مکمل هم و احیانا اصلی ترین سرنخ معضلات صنعت خودرو در ایران هستند. احیانا احتیاج به بازگویی ندارد که صنعت خودرو در انحصار افراد و گروه خاصی محصور شده است. همان گروهی که با هر نوسانی در بازار، اسکناس در جیب آن هاست! خودروسازان اعتقاد به ساخت خودروی ملی و اصرار به آزادسازی قیمت خودرو دارند، اما کارشناسان معتقد هستند که این توان با وجود مافیای خودرو امکان پذیر نخواهد بود و ایران تنها توان مونتاژکاری خودرو را دارد. همه این موارد سبب شده که باوجود مونتاژ کاری، تکانه های دلاری، کماکان بهای خودرو را کنترل کند. تکانه هایی که در سال ۱۴۰۲ نیز، تأثیرات پر فراز و نشیب خویش را بر خودرو گذاشت و حال در آستانه سال ۱۴۰۳ نیز، دورنمای روشنی از آینده این صنعت به دست نمی دهد.
سال ۱۴۰۲ بر خودرو چگونه گذشت؟
دفتر صنایع خودروی وزارت صنعت، معدن و تجارت در رابطه با عملکرد صنعت خودرو طی ۱۱ ماه اخیر گزارشی منتشر نموده که اطلاعات جالب توجهی به دست می دهد. بر این اساس تا پایان ماه بهمن ۱۴۰۲، حدود یک میلیون و ۲۳۰ هزار دستگاه خودرو در کشور ساخته شده که نسبت به حدود یک میلیون و ۱۲۶ هزار دستگاه تولیدی در مدت مشابه سال ۱۴۰۱، حدود ۸ درصد رشد داشته است. از این عدد، نزدیک به یک میلیون و ۴۰ هزار دستگاه سهم خودرو های سواری است که نسبت به ۹۸۰ هزار دستگاه ساخته شده در مجموع ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۱، افزایش ۶ درصدی را ثبت کرده است. اما سوال اینجاست آیا با تمام آمارهای کمی ثبت شده که نشان از افزایش تولید دارد، آیا از لحاظ کیفیت و بهای متناسب باکیفیت نیز، صنعت خودرو ایران نسبت به سال قبل حرفی برای گفتن دارد؟
متاسفانه بهای خودرو که بنظر می رسید در دسته کالاهای مصرفی تحلیل شود، حالا با جبر ملی کردن، تبدیل به یک بازار سرمایه ای شده که شرایط اعجاب انگیزی دارد.
در نگاه کلی و در مقام مقایسه میتوان گفت نوسانات قیمتی خودرو در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ کمی ملایم تر بود، اما حال و با بالا رفتن انتظارات تورمی، بازار خودرو آخر سال هم مانند اسفند ۱۴۰۱، روند افزایشی به خود گرفت. طبق داده های موجود، بهای خودرو طی ۲۰ روز اخیر حدود ۶ درصد رشد داشته است. برای مثال در بین خودرو های کره ای، هیوندای توسان حدود ۱۰۰ میلیون تومان افزایش قیمت داشته و قیمت تمام شده آن ۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان است. خودرو های ایرانی چون دنا یا پژو ۲۰۷ هم بین ۴۰ یا ۷۰ میلیون تومان افزایش بها داشته اند که با روند افزایشی قیمت دلار انتظار می رود بهای خودرو بیشتر از این هم شود.
گاه شمار خودرو در سال ۱۴۰۲
سال ۱۴۰۲ کلیه وجوه در رابطه با خودرو در ایران، چالشی شروع شد و حال که به پایان ایستگاه ۱۴۰۲ رسیده ایم می توانیم بگوییم که این سال نکو از بهارش پیدا بود!
فروردین: همان ابتدا قیمت خودرو از درب کارخانه افزایش پیدا کرد. کشمکش برای عرضه خودرو در بورس کالا و واردات خودرو های کارکرده که از سال ۱۴۰۱ شروع شده بود در فروردین هم ادامه یافت. همینطور نخستین دور فروش خودرو های داخلی در سامانه یکپارچه هم انجام شد.
اردیبهشت: احیانا مهم ترین خبر این ماه، استیضاح و برکناری سید رضا فاطمی امین، وزیر صمت بود. او به علت افزایش وحشتناک قیمت خودرو های داخلی، بی توجهی به ارتقای کیفیت آنها، پیشگیری از واردات خودرو و ایجاد بازار انحصاری و غیررقابتی با انتقادهای روزافزونی روبرو شده بود. در این ماه همچنین، قیمت خودرو های مونتاژی توسط شورای رقابت هم تعیین شد.
خرداد: تعیین وزیر جدید صمت هم و ادامه کشمکش شورای رقابت و خودروسازان بخش خصوصی در مورد تعیین قیمت خودرو از مهم ترین اتفاقات این ماه بود.
تیر: در این ماه بالاخره، مبحث واردات خودرو های کارکرده توسط هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت تصویب گردید. بخشنامه ممنوعیت واردات خودرو بالای ۴۰ هزار دلار باطل شد. فقط ۲۴۱ دستگاه خودرو در ۳ ماه نخست سال ۱۴۰۲ وارد کشور شده اند.
مسئله چگونگی قیمت گذاری خودرو های مونتاژی هم یکی از موضوعات داغ تیر ماه بود.
مرداد: بازار خودرو در مرداد بیشترین تأثیر را از واردات خودرو گرفت. واردات خودرو کارکرده در این ماه قانونی شد و قیمت خودرو کاهش پیدا کرد. همینطور مبحث قیمت گذاری خودرو های مونتاژی مورد توجه قرار گرفت.
شهریور: در همان ابتدا ماجرای واردات خودرو با ارز کشاورزی تکذیب شد. قیمت خودرو های فرسوده به دنبال انتشار غیر رسمی آئین نامه واردات خودرو به شکل باورنکردنی افزایش پیدا کرد. در ادامه آئین نامه واردات خودرو های کارکرده تا پایان شهریور ماه به فاز پایانی نرسید.
مهر: بالاخره در مهر ماه، سامانه یکپارچه عرضه خودرو های داخلی باز شد. واردات خودرو در مهر پر ادعا، اما فاقد عمل ظاهر شد. تغییر احتمالی محدوده طرح ترافیک هم از خبرهای مهم مهر ماه بود.
آبان: در این ماه کماکان واردات خودرو در مرحله خبر باقی ماند و اقدام عملی صورت نگرفت. همچنان وعده ها در رابطه با واردات خودرو های برقی ادامه دارد و موافقت با افزایش قیمت لاستیک هم از خبرهای مهم این ماه بود.
آذر: در این ماه محدودیت توزیع لاستیک دولتی رفع شد و ماموت بعنوان نماینده رنو در ایران رسما ارائه شد.
دی: پلاک ملی شدن خودرو های مناطق آزاد، تغییر شرایط ثبت نام خودرو، ابلاغ آئین نامه جدید واردات خودرو های نو و... همچون مهم ترین اخبار دیماه بودند.
بهمن: برخلاف نظر کارشناسان که منتظر ماهی طوفانی بودند، حدودا آرام سپری شد و خبری از اتفاقات چالشی معمول پایان سال نبود. لایحه بودجه هنوز تصویب نشده بود و حدودا نه جمع بندی پایان سال اتفاق افتاده و نه چشم انداز سال آینده مشخص است؛ و حال در ماه اسفند، همچنان واردات خودرو و حواشی مربوط آن کماکان مرکز بحث است. اما مهم ترین خبر اسفند در ارتباط با اعلام میزان زیان سه شرکت خودروساز کشور است.
زیان خودروسازان بر مدار هنوز
تازه ترین گزارش مالی شرکتهای خودروسازی نشان داده است جمع کل زیان انباشته صنعت خودروسازی ایران، برای اولین بار از مرز ۲۰۰ هزار میلیارد تومان فراتر رفته و به ۲۱۶ هزار میلیارد تومان رسیده است.
شرکت ایران خودرو به همراه شرکتهای زیرمجموعه اش در نیمه نخست سال ۱۴۰۲ جمعا ۱۵ هزارو ۳۸۳ میلیارد تومان زیان کرده اند که این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۱، حدود ۲۱ درصد رشد داشته است. با این میزان زیان جمع کل زیان انباشته گروه ایران خودرو برای اولین بار به ۱۰۵ هزار و ۹۵۴ میلیارد تومان رسیده است.
شرکت سایپا و شرکتهای زیر مجموعه اش هم جمعا ۱۲ هزار و ۲۷۹ میلیارد تومان زیان، تولید کرده اند و با اضافه شدن ضررهای نیمه نخست ۱۴۰۲ جمع کل زیان انباشته این شرکت به ۸۹ هزار و ۵۲۷ میلیارد تومان رسیده است.
زیان شرکت پارس خودرو هم در نیمه نخست سال جاری با ۴۲ درصد افزایش به ۴ هزار و ۴۸۳ میلیارد تومان رسیده و این یعنی این که جمع کل زیان انباشته این شرکت هم اکنون رقمی بالغ بر ۲۰ هزار و ۵۸۷ میلیارد تومان است.
چند پیشنهاد دلسوزانه!
حال که بحث زیان ده بودن صنعت خودروسازی در ایران به یک مسئله ناتمام بدل شده، انتظار می رود که خودروسازان با عرضه صورت های مالی شفاف، میزان دخل و خرج خویش را در معرض نمایش عموم قرار دهند تا مردم هم علت زیان دادن این صنایع را دریابند و هم سهم نهادهای مختلف از این صنایع را!
در حالی که صنعت خودرو با زیان روبرو شده است، تولیدکنندگان خودرو می توانند به جای ساخت خودرو های ناکارآمد با هزینه بالا، به واردات خودرو و تولید قطعات آن متمایل شوند. حتی در صورت مواجهه با زیان، انتخاب بهتری است که فعالیت خویش را متوقف کرده و سرمایه های خویش را در بانکها سرمایه گذاری کنند تا به همان کارگر خود سود پرداخت کنند! یا به جای افزایش قیمت برای مشتریان داخلی که قابلیت خرید ندارند، می توانند بر کیفیت خودرو ها در سطح منطقه ای تمرکز کرده و سپس آنها را صادر کنند تا به دلار و یورو فروش داشته باشند و زیان های خویش را جبران کنند! نه این که با فروش محصولاتی باکیفیت پایین، هم به آلودگی هوا دامن بزنند و هم به کم بودن قدرت خرید قالب مردم ریشخند! تازه خود جزو قشر ناراضی هم باشند.
منبع: المور
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران المور در مورد این مطلب